Minggu, 22 September 2013

CARCAN AYAM BALI

 SOMAHE BEBOTOH
Med  sube tiang ngorin
kadi rasa kebes bibihe memunyi
tusing taen keresepang
ngude kekene lacur tiang maan kurenan
setate memotoh, mejudi sebilang wai

tiang tusing je kal nombaang yening beli edot ngalih hiburan
nanging je keneh-kenehang  apakih ada anak sugih ban mejudi
sejaba nelahang, nguwug bagian iraga
pengidih tiange runguang je pianak somahe jumah
ingetang sesanane  dadi kurenan ngidupin keluarga
sing liyu  pengidih tiange
apa kar uber apa ento kar alih
mai je beli mulih
panake tolih selegang megarapan

cipta : A.A Raka Sidan
Penyanyi : Dek Ulik

Dari sair lagu ini, kalau kita cermati,  tidak ada manusia yang kaya karena berjudi. Judi hanya membuat orang menjadi sengsara kalau tidak bisa di kendalikan, dalam isatilah balinya ini adalah merupakan bagian dari Panca Momo :
1. Memunyah
2. Memaling
3. Memitra
4. Mejudi
5. Memadat
Kelima hal tersebut diatas akan menjadi bagian dari yang lainnya, semuanya adalah bagiannya..ibarat rantai makanan yang tidak pernah putus....!

Panca Momo, dikatakan semua orang  sebagai Orientasi hidup mengejar kesenangan. Semakin hanyud (terlena) ketika mengejar kesenangan pintu kesengsaraan akan menunggu. Pola hidup yang bersenang-senang itulah yang akan melahirkan kelompok masyarakat yang tidak produktif. Kelahiran Manusia di dunia ini diselimuti oleh Tri Guna (satwam, rajas dan tamas). 

Kepada yth. Para bembaca serta para teman-teman yang membuka blogger ini, saya harapkan kritik dan saran yang sifatnya membangun, tulisan ini hanya sebuah inspirasi dari anak desa...semoga berguna, Om santih, santih, santih, Om.


CARCAN AYAM
Carcan Ayam Sane Makta pengaruh
(Manut Pengayam-ayaman)
  1. Ayam Ratun Sekuning : Sakuning jambul bangkarna saha gondala dimpil aneh
  2. Ayam Sakedas matania putih
  3. Ayam Suarga Gumawe Ayu : Sekedas jambul bangkarna dimpil karo
  4. Ayam Sekedas mata selem
  5. Ayam Sekedas sandeh tegil pemanggahan
  6. Ayam Penjor Petung : Serawah kuning bulun ikutnia  selem akatih bulun lanangne
  7. Ayam Sejagat Mata : Serawah kuning rerajah sesoring tegil
  8. Ayam Biying Kidang Mengi : Biying nyelem jambul kupingne lan telapakan batisne, kukunia putih
  9. Ayam Biying Tampak Demi : Biying nyelem jambul bang karna telapakan batis kuning, kuku linjong kuning
  10. Ayam Gagak Sadeng Mungguing Setra : Biying selem polos bangkarna tegil pemanggangan
  11. Ayam Biying Behe-Behe : Biying selem jambul sangkur bangkarna dimpil karo kuku linjong putih, janggar jegjeg tur lumbang
  12. Ayam Ratun Biying : Biying kuning jambul bangkarna dimpil karo
  13. Ayam Biying kuning sangkur bangkarna jambul dimpil lima
  14. Ayam Patra Anglungsir : Biying selem lekong jambul bangkarna dimpil aneh, telapakan batis kuning
  15. Ayam Segara Muncar : Ijo kunig jambul ikutne sembur
  16. Ayam Kala Cakra : Ijo selem jambul bangkarna dimpil karo kuku linjong lan telapakan batis kuning
  17. Ayam Ijo selem polos bangkarna
  18. Ayam Sandang Lawe : Ijo biru wok sangkur jangut putih bangkarna dimpil aneh
  19. ayam Saludra : Ijo bang batis putih tegil pelet
  20. Ijo Kedas Tegil Serit
  21. Ayam Jaka Tua : Ijo selem sangkur jambul bangkarna dimpil karo kuku lan telapakan batisne putih
  22. Ayam ijo kedas koping putih ring sisi/tepine
  23. Ayam Kelau Batur : Kelau biru barak, batis putih, paruhnia kuning serit barak
  24. Ayam kelau sangkur polos bangkarna dimpil aneh
  25. Ayam ameng-ameng Bhatari Durga : Kelau alab jambul bangkarana dimpil karo
  26. Ayam buaya ngangsar : Kelau selem sangkur telapakan batisne kuning, titik batisne gede-gede
  27. Ayam paksi raja : Kelau alab matane selem
  28. Ayam wangkas kuning mata linglang
  29. Ayam wangkas kalu kali : Wangkas kuning mesisip bulu dibangkiangne 3 katih
  30. Ayam ratun wangkas : Wangkas kuning jambul bangkarna dimpil aneh
  31. Ayam rare meleng : Wangkas kuning batis barak paruh kuning mulus
  32. Ayam wangkas kedas polos bangkarna gegada kiwa
  33. Ayam wangkas dewa ayu : Wangkas kedas wok jambul bangkarna
  34. Ayam buik bintek : Buik kedas jambul bangkarna
  35. Ayam druwe sedan semaya : Buik kuning bulu barak polos bangkarna dimpil aneh (penjaga rumah)
  36. Ayam buik upas : Buik bangkarna rerajah seliwah
  37. Ayam buik cetik : Buik bangkarna itik-itikne selem
  38. Ayam brumbun dapur (pawon) : Brumbun kedas lan paruhne putih mulus
  39. Ayam brumbun batis putih mulus paruh biru
  40. Ayam druwe merajapati : Brumbun kuning batis barak paruh kuning kedas
  41. Ayam bima ngagem gada : Brumbun kuning polos dimpil aneh
  42. Ayam brumbun kuning polos godeng gerupa dimpil karo
  43. Ayam brumbun selem sangkur jambul bangkarna dimpil karo (sanget pengaruhne)

CARCAN AYAM TAWAH-TAWAH 
  1. AYAM KEBO BAWA : sekuning sangkur wok jambul sandeh bangkarna godeg gerupa, dimpil karo paruh bengot/bengor
  2. AYAM TURUNAN SAGHYANG LICIN : Ayam matane sekadi matan kambing
  3. AYAM TAN MEBULU KOPING, SEKADI KOPING LASAN
  4. AYAM GUDING SUARA : Suarane ngengkuk 2-3 daweg mekeruyuk tur tetep
  5. AYAM KRUYUKNE BAWAK LAN MEGEREM SUARANE
  6. AYAM SEJAGAT MATA : Serawah kedas lan paruhnia medaging jambul
  7. AYAM BRUMBUN SELEM MATA PUTIH SANGET PENGARUHNE, TAN DADI LAWANANG SEKEDAS
  8. AYAM PELUNG (ALAB) PARUH KUNING BANGKARNA-MEPENGARUH PISAN
  9. AYAM GADING WONG-pengaruh pisan (Ayam sane lidah ipune tapak)